Pytanie: Czy zmiany wprowadzone od 1.04.2015 roku zakazują lekarzom medycyny pracy wskazywać lub wpisywać przeciwwskazania pracownika do pracy na orzeczeniu, które trafia do pracodawcy?
Odpowiedź: W ramach ogólnie pojętej profilaktycznej ochrony zdrowia pracownika na każdym pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jednym z kluczowych elementów profilaktyki są badania lekarskie.
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. W obecnym systemie prawnym zgodnie z § 2 ust. 5. rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy – badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:
1) brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,
albo
2) istnieniu przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku – w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, o którym mowa w § 4 w/w rozporządzenia.”.
Pracodawca ma obowiązek zastosować się do orzeczenia lekarskiego (art. 229, § 4; art. 230 i art. 231 k.p.). W konsekwencji wynikają dla niego określone obowiązki dotyczące realizacji stosunku pracy. Jeżeli orzeczenie lekarskie stwierdza brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, to obowiązek pracodawcy dopuszczenia pracownika do pracy ma charakter względny. Oznacza to, że ma on prawo dopuścić pracownika do pracy, ale może też tego odmówić, kwestionując na przykład treść orzeczenia lekarskiego w trybie § 5 rozporządzenia w sprawie badań profilaktycznych. Jeżeli natomiast orzeczenie lekarskie stwierdza przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy, to pracodawca ma bezwzględny zakaz dopuszczania pracownika do pracy (art. 229, § 4 k.p.). W takiej sytuacji pracodawca ma prawo zdecydowania o kontynuacji tego zatrudnienia. Może przenieść pracownika na inne stanowisko, a w razie braku możliwości przeniesienia pracownika do innej pracy pracodawca może wypowiedzieć mu stosunek pracy (wyrok SN z dnia 16 grudnia 1999 r., I PKN 469/99, OSNP 2001, nr 10, poz. 346). O stwierdzeniu przeciwskazań do pracy decyduje lekarz po przeprowadzonych badaniach.
W obecnym stanie prawnym nie ma żadnych zapisów zakazujących dokonywania zapisów/wskazań dotyczących przeciwskazań do wykonywania pracy.
