Opublikowano ostateczny tekst projektu nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę – kluczowe zmiany i wyzwania dla branży
Szanowni Państwo, Drodzy Członkowie, na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano ostateczny tekst projektu ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw (UC59). Projekt ten wdraża postanowienia unijnej dyrektywy w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i wprowadza szereg nowych obowiązków dla przedsiębiorstw wodociągowych.
Nowelizacja przewiduje m.in. obowiązek zapewnienia odbiorcom online dostępu do informacji na temat jakości wody, przekroczeń wartości parametrycznych, twardości, stopnia mineralizacji, a także aktualnych taryf i poziomu zużycia. Ustawa nakłada również na dostawców rozszerzone obowiązki w zakresie badań jakości wody, w tym monitorowania mikrozanieczyszczeń, takich jak PFAS. Projekt został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów 30 czerwca br., a następnie – 15 lipca – zatwierdzony przez Radę Ministrów. Wkrótce trafi do Sejmu, gdzie rozpocznie się parlamentarna faza procesu legislacyjnego.
Branża pozytywnie, ale z ostrożnością
Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” stoi na stanowisku, że kierunek zmian przyjęty w projekcie nowelizacji ustawy jest co do zasady słuszny. Wiele z proponowanych rozwiązań – takich jak komunikacja online z mieszkańcami – jest już z powodzeniem wdrażanych przez znaczną część przedsiębiorstw wodociągowych. Technologie umożliwiające zapewnienie dostępu do informacji są dostępne i szeroko stosowane, co – zdaniem Izby – nie powinno skutkować wzrostem taryf.
Jednocześnie IGWP podkreśla duże zróżnicowanie sektora wodociągowego – część spółek funkcjonuje w specyficznych warunkach geograficznych oraz przy ograniczonych zasobach organizacyjnych i finansowych. W ich przypadku wdrożenie nowych obowiązków może wiązać się z istotnymi trudnościami natury praktycznej i kosztowej.
Największe wyzwanie: Plany Bezpieczeństwa Wody
Jednym z najbardziej wymagających obowiązków będzie wdrożenie tzw. Planów Bezpieczeństwa Wody, czyli kompleksowej analizy ryzyka na wszystkich etapach systemu zaopatrzenia w wodę – od ujęcia, przez stację uzdatniania, aż po sieć dystrybucyjną. Zdaniem IGWP realizacja tego obowiązku wymaga wsparcia finansowego ze strony państwa – zarówno budżetowego, jak i z funduszy UE – by mogła być wdrożona rzeczywiście, a nie jedynie formalnie.
Kolejnym obszarem wymagającym dużego zaangażowania będzie monitorowanie strat wody i wycieków, szczególnie w kontekście dużej różnorodności systemów wodociągowych w Polsce. Ujednolicenie metodologii w tym zakresie może prowadzić do niesprawiedliwego oceniania efektywności niektórych przedsiębiorstw.
Koszty wdrożenia, a brak środków w OSR
Szczególne zastrzeżenia budzi fakt, że ocena skutków regulacji (OSR) nie uwzględnia kosztów wdrożenia unijnej dyrektywy, które – według danych Ministerstwa Infrastruktury z 2021 r. – wynoszą ponad 44 miliardy złotych. Brak zabezpieczenia finansowego może poważnie utrudnić realizację ustawowych obowiązków, zwłaszcza w mniejszych jednostkach sektora wodociągowo-kanalizacyjnego.
Jak wskazuje IGWP, bez odpowiedniego wsparcia finansowego nowe obowiązki mogą pozostać jedynie zapisem ustawowym, niespełniającym rzeczywistych celów dyrektywy.
Podsumowanie
Opublikowanie ostatecznego tekstu projektu nowelizacji oznacza, że proces legislacyjny wchodzi w kluczową fazę. Zmiany zawarte w projekcie mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania branży wodociągowej w Polsce. Choć część z nich znajduje już dziś praktyczne zastosowanie, inne będą wymagały znaczących nakładów finansowych i organizacyjnych. Ich skuteczna implementacja będzie możliwa jedynie przy zapewnieniu realnych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw wod.-kan.
